Lấy dẫn chứng như thế nào là phù hợp?
Việc lấy dẫn chứng đối với một bài văn nghị luận xã hội (dù là nghị luận về một tư tưởng, đạo lý hay một hiện tượng đời sống) đều có vai trò đặc biệt quan trọng. Không có dẫn chứng bài văn sẽ thiếu “chất sống”, thiếu sự sinh động, hấp dẫn.
Quan trọng hơn, nếu thiếu dẫn chứng, những lý lẽ đưa ra sẽ không còn sức thuyết phục. Lúc đó bài văn chỉ còn là những lời bàn luận chung chung, thiếu cơ sở, thiếu căn cứ và hoàn toàn mang tính lý thuyết suông.
Bài văn nghị luận không thể chỉ có một dẫn chứng mà cũng không nên đưa tràn lan các dẫn chứng. Việc đưa ra dẫn chứng bao nhiêu tùy thuộc chúng ta xem xét vấn đề dưới những phương diện, khía cạnh nào, càng nhiều phương diện tất yếu sẽ cần càng nhiều dẫn chứng.
Thông thường cứ đưa ra một lý lẽ, luận điểm cần phải có ít nhất một dẫn chứng để làm sáng tỏ lý lẽ đó.
– Đối với bài nghị luận về một hiện tượng đời sống, phần cần nhiều dẫn chứng nhất chính là nêu thực trạng
– Đối với dạng bài nghị luận về một tư tưởng, đạo lý, phần phân tích, chứng minh phải có dẫn chứng đi kèm.
Khi làm bài nghị luận xã hội, thí sinh thường mắc các lỗi sau:
– Lấy quá ít hoặc quá nhiều dẫn chứng dẫn đến tình trạng không đủ dẫn chứng để làm sáng rõ vấn đề hoặc quá nhiều dẫn đến “loãng” vấn đề.
Ví dụ như đề bài yêu cầu nghị luận về câu hát “Chặng đường nào trải bước trên hoa hồng. Bàn chân cũng thấm đau vì những mũi gai”trong bài hát ” Đường đến đỉnh vinh quang” của cố nhạc sỹ Trần Lập nhưng đọc bài chỉ thấy viết về nhạc sỹ Trần Lập.
– Lấy dẫn chứng nhưng không có phân tích đánh giá dẫn chứng, việc này khiến cho dẫn chứng không phát huy hết hiệu quả.
– Lấy dẫn chứng không cân đối. Có luận điểm thì hai, ba dẫn chứng, có luận điểm chẳng có dẫn chứng nào khiến cho bài văn “méo mó” mất cân đối.
– Lấy dẫn chứng chung chung, không tiêu biểu, sáo rỗng hoặc không liên quan gì đến vấn đề…
Vì vậy, để làm một bài văn nghị luận xã hội hay cần có những dẫn chứng phù hợp và tránh các lỗi thường mắc khi làm bài. Hãy theo dõi và cập nhật thông tin qua thời sự, các trang báo uy tín, tìm hiểu về các vĩ nhân, danh nhân,…để có những dẫn chứng thuyết phục và sắc sảo.
